Kính thưa thày Hiệu Trưởng, các thành viên các Khoa, các đồng nghiệp cùng nhận giải thưởng, các em sinh viên và bạn bè của tôi!

Xin chân thành cảm ơn Đại học Tôn Đức Thắng vì đã trao cho tôi giải thưởng danh giá với tên gọi là Thành tựu trọn đời. Tôi thật vui vì được có mặt tại đây trong dịp quan trọng này.

Trước tiên, tôi cảm ơn thày Chủ tịch Hội đồng thẩm định của Giải vì những lời giới thiệu tốt đẹp của thày dành cho tôi. Cho phép tôi bắt đầu với tuyên bố rằng tôi rất vui mừng khi được nhận giải thưởng này để ghi nhận những hoạt động nghiên cứu và kỹ thuật công nghệ mà tôi đã tham gia trong 50 năm qua. Tuy nhiên, trước khi tiếp tục phần phát biểu này, tôi xin lưu ý rằng tôi đã chọn những từ ngữ của mình một cách cẩn thận trong câu nói trước của tôi - trước tiên tôi phải thừa nhận rằng người nhận thật sự của giải thưởng này bao gồm nhiều người tuyệt vời mà tôi đã làm việc trong 5 thập kỷ qua. Tôi đã có cơ hội học hỏi một số điều tốt nhất từ họ; tôi đã làm việc với nhiều giảng viên nhiệt tình, các đồng nghiệp cùng nghiên cứu, và với rất nhiều sinh viên. Một lĩnh vực khác rất liên quan nữa đó là, tôi hoàn toàn tin tưởng rằng vấn đề an toàn của nước là một trong những vấn đề thách thức nhất mà dân số thế giới sẽ phải giải quyết trong suốt thế kỷ tới. Như tôi thường nói với sinh viên của tôi, trong lĩnh vực an toàn của nước, các em sẽ không có việc gì để làm. Về vấn đề này, tôi muốn thảo luận trong vài phút về những nội dung an toàn nước mà tôi tin là có liên quan đặc biệt.

An toàn nước sẽ là một trong những thách thức quan trọng nhất khi chúng ta tiếp tục đi cùng với thế kỷ này. Đô thị hoá và công nghệ đang tạo ra những kỳ vọng về quản trị mới; thay đổi khí hậu đang diễn ra, và nhu cầu của thế giới đang thay đổi. An toàn nước đang trở thành một trong những đặc điểm chính. Nước không phải là tự nhiên mà có, nó là vấn đề nguy kịch. Trong khi dân số thế giới đã tăng gấp đôi trong năm mươi năm qua, việc sử dụng nước đã tăng gấp ba lần. Đến năm 2030, 60% dân số sẽ cư trú ở khu vực thành thị. Trong khi đạt được những gì chúng tôi đã hoàn thành trong năm mươi năm qua, nhân loại đã khai thác tối đa những thứ có sẵn ấy. Bây giờ chúng ta phải chủ động hơn và năng nổ hơn để xác định nhu cầu và các yếu tố nghiên cứu vì chúng ta tiến lên phía trước. Cụ thể, tôi xin đề cập đến một vài ví dụ của những nhu cầu này:

(i) Xử lý nước thải không chỉ còn là một ý tưởng hữu ích nữa, bây giờ nó được công nhận rộng rãi như là cách phục hồi nguồn tài nguyên.

(ii) Trong một số trường hợp, chúng ta đang học về nhiều vấn đề thách thức liên quan đến nước; bao gồm các hóa chất mới được tạo ra như dược phẩm và các chất phụ gia cho các hóa chất phòng chống cháy, thực phẩm và nhiều thứ khác. Nhưng hiện nay chúng ta đang biết rằng phần lớn trong số đó là có vấn đề. Theo kinh nghiệm chúng tôi có được, rất nhiều trường hợp, chúng tôi đã chỉ rõ nhân loại phải đối mặt với bệnh tật và chết chóc. PCBs đã được báo trước như là câu trả lời dành cho dầu nhờn. PCBs giữ đặc tính trơn của chúng hầu như mãi mãi, và đã được đưa vào sử dụng; nhưng sau đó kéo theo những tiềm năng gây ra ung thư, khi PCBs được sử dụng rộng rãi. Những chất này và nhiều hóa chất khác không phân hủy được, không được triệt tiêu bằng các công nghệ tiêu chuẩn, vì vậy đã gây ung thư.

(iii) nhiều quốc gia đang sử dụng nước một cách hiệu quả trong đất nước của mình thông qua việc xây đập. Nhưng điều này ảnh hưởng đến lượng nước cho người sử dụng hạ lưu vì nước không lưu thông nên mực nước không đủ.

Mặc dù đây là những ví dụ về các vấn đề mà trong chuyên môn nghề nghiệp chúng tôi đang giải quyết; nhưng chúng tôi cũng đang đạt được nhiều thành tựu. Siêu dữ liệu theo thời gian thực đang thúc giục đối với tiềm năng công nghệ, lộ trình chưa rõ ràng - nhưng đó là cơ hội cho chúng ta. Chúng ta sẽ tái phát minh ra thế giới.

Trong những ví dụ như tôi đã nêu ở trên, có hàng ngàn hóa chất và mầm bệnh đang được xác định và phát hiện. Trong bối cảnh đó, hiện có hơn 25.000 loại dược phẩm đang được bán trên thị trường Canada. Chúng ta biết rất ít về khả năng phát tán và sự phơi nhiễm của những dược phẩm này trong môi trường. Tỷ lệ dược phẩm không được chuyển hóa trong cơ thể người rất cao; và do đó kết thúc trong phân và nước tiểu. Chúng ta đang nhìn thấy trong một số trường hợp, những chú cá ở vùng tiếp nhận nước có cả 2 cơ quan sinh dục. Giờ đây chúng ta cũng thấy các chất tẩy sạch hiệu quả nhanh cho các bộ phận của ôtô, nhưng có chứa vinyl clorua, một sản phẩm phụ phân hủy chất nhờn, gây ung thư ở người. Một lần nữa, tôi có thể sử dụng hàng ngàn ví dụ để thể hiện mối quan tâm lo lắng. Chúng ta có nhiều việc phải làm trong lĩnh vực an toàn cho nước. Một lưu ý về vấn đề này, tôi dạy một khóa học đánh giá rủi ro cho các sinh viên năm cuối tại trường đại học của tôi. Khoảng đến giữa khóa học, sinh viên nói rằng "Thày làm bọn em sợ chết khiếp".

Tuy nhiên, tôi cũng là người lạc quan. Về mặt tích cực, bây giờ chúng ta có dụng cụ có thể phát hiện ra một số hóa chất này kể cả khi chúng vô cùng nhỏ (phương pháp nano). Những tiến bộ khủng khiếp trong công nghệ phân tích, những điều này mới được phát triển và có thể giảm xuống mức không từng được biết đến, cách đây không quá lâu. Bây giờ chúng ta có cảm biến, và nhiều cách khác nhau để đo sự hiện diện/biến mất của một số hóa chất bằng độ dẫn điện; không đo được các đặc tính chi tiết nhưng vẫn rất hữu ích trong việc hiểu rằng một cái gì đó trong nước đã thay đổi và chúng ta phải chú ý hơn đến tiềm năng chất gây ô nhiễm.

Hiện nay chúng ta có công nghệ truyền tải thông tin tới một bộ xử lý trung tâm chẳng hạn như công nghệ trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence) có thể xác định được khi có một số hóa chất nhất định hiện diện. Thế giới đang thay đổi nhanh chóng và chúng ta phải theo sát nhau. Tuy nhiên (không phải là luôn có một 'tuy nhiên' trong loại hình trình bày này sao?)...không ai nói điều này sẽ dễ dàng. Chúng ta cần phải sốt sắng, làm việc để mang lại có đóng góp mà mỗi cá nhân chúng ta có thể thực hiện được. Thời gian của cuộc phiêu lưu tiếp theo của chúng ta đang xảy ra khi nhân loại cần chúng ta nhất. Dân số sẽ đội lên, nước sẽ trở trở nên thiếu thốn, mực nước biển sẽ dâng. Những người chọn để theo đuổi nghiên cứu về an toàn nước sẽ phải đối mặt với một số thách thức rất thú vị trong sự nghiệp chuyên môn này.

Trong khi tất cả chúng ta có chuyên môn, chúng ta không bao giờ có thể khẳng định rằng chúng ta đã làm chủ được nó với từng bước tiến trong sự hiểu biết của chúng ta. Chúng ta tiếp xúc nhiều hơn mà chúng ta không biết. Triết lý của tôi là đừng bao giờ đánh mất đi sự hoài nghi và khao khát học hỏi của mình.

Vào thời điểm này, tôi muốn rút ra ý kiến ​​của Richard Marceau, Cựu chủ tịch Học viện kỹ thuật Canada. Richard chỉ ra rằng sự dẻo dai và bướng bỉnh như hai mặt của đồng xu. Khi bạn thành công, mọi người nói bạn đã kiên trì. Khi bạn không thành công, mọi người nói rằng bạn là thật là kẻ bướng bỉnh. Đáng chú ý là tôi đã bị cáo buộc là cả hai!.

Bây giờ tôi hy vọng là đã gây cảm hứng cho quý vị với ít nhất một số mối quan tâm liên quan đến an toàn nước và thách thức tất cả mọi người theo đuổi những tiến bộ này. Hãy cho phép tôi tiếp tục nói chuyện về một vài trải nghiệm cá nhân của tôi.

Đáng nói nhất là một trong những câu hỏi ưa thích mà tôi luôn hỏi các sinh viên: các em muốn làm gì trong 10 đến 15 năm tiếp theo; và tôi thích nhận được những câu trả lời rất đa dạng và đôi khi là "Ưm, em thực sự không chắc chắn!". Tôi phải thú nhận rằng nếu họ từng hỏi tôi câu hỏi đó ngay cả ngày hôm nay, tôi sẽ phải thú nhận rằng tôi không có câu trả lời cho câu hỏi đó; nhưng có lẽ tôi sẽ biết trong 10 đến 15 năm nữa là tôi có nhiều thứ để học. Đó là vẻ đẹp của những gì chúng ta cần làm, tìm kiếm những thách thức, tìm cơ hội; và chúng ta sẽ tiếp tục có những điều thú vị để làm.

Như tôi đã chỉ ra ngay từ đầu, kết quả của quyết định theo đuổi sự nghiệp giáo dục của tôi là tôi đã có cơ hội để học hỏi từ nhiều người và trải nghiệm niềm vui khi tìm kiếm những cơ hội thú vị; và những gì tôi hài lòng hơn hết là một số những kỷ niệm đáng yêu nhất là gặp những sinh viên đã từng làm việc với tôi; và họ có những đóng góp. Tôi đã thấy họ làm được nhiều điều thú vị. Một số là giáo sư, một số là bác sĩ, và nhiều người đang ở khắp thế giới có những đóng góp thú vị cho xã hội. Vì vậy, xin thưa rằng một trong những kỷ niệm đáng yêu nhất của tôi là tôi đã đóng góp ít nhất theo một cách nhỏ bé đối với những gì sinh viên tôi đã và sẽ đạt được trong sự nghiệp của các em.

Thành tựu thực sự trong cuộc sống là có thể nhìn lại và cảm thấy bạn đã sống một cuộc sống đầy ý nghĩa. Như người ta hay nói, cuộc sống là một cuộc hành trình hơn đích đến. Triết lý của tôi là luôn luôn tìm tòi những thứ yêu thích để làm, làm việc chăm chỉ, và điều tốt đẹp sẽ xuất hiện.

Vì vậy, đề nghị của tôi là gì? tất cả chúng ta cần phải khiêm tốn và lắng nghe những người xung quanh chúng ta. Chúng ta cần phải tận hưởng cuộc sống và công việc của mình; đầu tư cho chúng tất cả những gì có thể. Về tất cả những khó khăn trải qua, tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành, tôi trao sự tin tưởng và lòng biết ơn của tôi đến quý vị vì sức khỏe của thế hệ đời cháu của tôi phụ thuộc vào quý vị.

Cuối cùng và khép lại phần phát biểu này, tôi lại một lần nữa bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với giải thưởng quan trọng này. Thật tuyệt vời khi được trở lại Việt Nam, và tại Đại học Tôn Đức Thắng trong buổi lễ này. Tôi thực sự đánh giá cao sự công nhận cho giải thưởng này và cảm ơn tất cả mọi người, tôi bày tỏ với tất cả quý vị rằng quý vị có thể tận hưởng một cuộc sống hạnh phúc và trọn vẹn.